Osho - Đạo: Ba Kho Báu (Tập 1)
Câu hỏi thứ nhất:
Thầy đã nói rằng mọi cử chỉ
của bậc thầy đều có ý nghĩa, và thường câu trả lời được trao trong điều không
được nói ra chứ không phải là điều được nói ra. Nhưng thường khi thầy nhìn hay
liếc nhìn tôi, và tôi cảm thấy có thông điệp, tôi không biết cách xác định
thông điệp này mà không dùng tâm trí mình. Và ngay cả khi tôi có dùng tâm trí
thì tôi cũng không đảm bảo.
Tâm trí không thể được
dùng. Một khi bạn dùng tâm trí, bạn đã bỏ lỡ vấn đề rồi. Im lặng phải được hiểu
trong im lặng; thông điệp vô lời là để được hiểu một cách vô lời. Nếu bạn cố
hiểu qua lời và qua tâm trí thì bạn sẽ bỏ lỡ nó, bạn sẽ hiểu lầm nó. Thế thì
tâm trí riêng của bạn đã bước vào. Thế thì bạn sẽ diễn giải nó. Thế thì nó sẽ
không thuần khiết, nó sẽ không như cũ.
Và nếu bạn hỏi, "Thế
thì phải làm gì?" thì bạn đang hỏi một câu hỏi sai. Câu hỏi về cách thức
nảy sinh từ tâm trí. Không có câu hỏi về cách thức. Im lặng. Đừng làm gì cả,
đừng cố gắng diễn giải nó, đừng cố gắng theo bất kì cách nào can thiệp vào nó -
cứ để cho nó lan toả khắp bản thể bạn. Bạn có thể không có khả năng xác định nó
ngay bây giờ bởi vì nó còn bao la hơn tâm trí và mọi xác định đều là từ tâm
trí. Bạn có thể không có khả năng biết đích xác nó là gì, nhưng không có nhu
cầu. Bạn có thể không có khả năng khám phá, giải mã ý nghĩa của nó, nhưng không
có nhu cầu. Cứ để thông điệp vô lời đạt tới trung tâm vô lời của bạn. Nó là
tiếp xúc sâu sắc, và tiếp xúc là ý nghĩa. Nó là xuyên thấu sâu sắc, và xuyên
thấu là ý nghĩa.
Bạn đi qua một bụi hồng và
bạn nhìn vào một bông hồng. Ý nghĩa là gì? Nếu bạn bắt đầu nghĩ về bông hồng,
thì tâm trí đi vào và bông hồng bị mất. Thế thì tâm trí tạo ra bức tường các
lời, các ý nghĩ, khái niệm và bạn thậm chí không thể thấy được bông hồng ở đó.
Bạn đừng cố gắng tìm ra ý
nghĩa. Ý nghĩa và sự ám ảnh thường xuyên với ý nghĩa là bệnh tật của tâm trí. Ý
nghĩa của bông hồng là gì? Không có ý nghĩa. Nó nở hoa mà chẳng có ý nghĩa gì.
Nó không cần ý nghĩa để biện minh cho bản thân nó; nó được biện minh trong sự
hiện hữu của nó. Bạn chỉ để cho nó hiện hữu, và bạn hiện hữu cùng nó. Để cho
bông hồng thấm sâu vào bạn, để cho bông hồng lan toả hương thơm quanh bạn và
trong bạn, và bỗng nhiên cái gì đó khuấy động bên trong bản thể của bạn - cái
gì đó đã nảy sinh. Bông hồng đã làm điều gì đó trong bạn. Cho dù vậy, bạn có
thể không có khả năng biết bông hồng đã làm cái gì nhưng bạn sẽ cảm thấy hạnh
phúc hơn, phúc lạc hơn; bạn sẽ cảm thấy đã có tiếp xúc với cái chưa biết. Bạn
sẽ cảm thấy rằng bạn đã được trao cho một cơ hội để nhìn vào bên trong cái chưa
biết. Bạn sẽ cảm thấy rằng hoa hồng đã trở thành cửa sổ và bầu trời bao la đã
mở ra - đã có chỗ nứt trong bức tường tâm trí của bạn, và tia sáng lọt vào.
Đừng bận tâm về ý nghĩa.
Khi tôi nhìn bạn, bạn đơn
giản nhìn tôi! Khi tôi đang trao cho bạn bản thể của tôi, bạn trao cho tôi bản
thể của bạn. Sẵn có, để cho nó là sự tiếp xúc. Đấy không phải là trao đổi, đấy
là giao cảm. Tôi không trao đổi thông điệp nào đó mà có thể được giải đoán,
giải mã - không. Tôi đang trao bản thân tôi cho bạn trong cử chỉ đó. Nó còn lớn
hơn bất kì nghĩa nào có thể được trao cho nó - và bạn cũng lớn hơn. Nếu tiếp
xúc xảy ra, bạn sẽ cảm thấy rằng các biên giới đã tan biến. Trong một khoảnh
khắc bạn không có đó. Trong một khoảnh khắc bạn bị tôi sở hữu - và không chỉ
bởi tôi mà, qua tôi, bị cái toàn thể sở hữu. Cho nên bất kì khi nào tôi nhìn
vào bạn, bất kì khi nào tôi muốn xuyên thấu vào mắt bạn, bất kì khi nào tôi gõ
cửa bạn, vào trái tim bạn, mở cửa ra.
Đừng cố gắng tìm ra ý
nghĩa. Trong việc tìm ý nghĩa bạn sẽ bỏ lỡ ý nghĩa - bởi vì tiếp xúc là ý
nghĩa, cái ôm choàng bên trong sâu sắc là ý nghĩa.
Câu hỏi thứ hai:
Tâm trí tôi trong trạng
thái lẫn lộn tới mức không thể nào vẫn còn ở giữa được. Chẳng lẽ không tốt hơn
sao nếu tôi cứ theo tâm trí trong đủ mọi cực đoan của nó để cho tôi có thể kinh
nghiệm toàn bộ cái ngớ ngẩn của nó?
Phần thứ nhất của câu hỏi
này:
Tâm trí tôi trong trạng
thái lẫn lộn tới mức không thể nào vẫn còn ở giữa được.
Tôi không nói rằng bạn nên
vẫn còn ở giữa. Nếu bạn cố gắng vẫn còn ở giữa thì bạn sẽ chẳng bao giờ ở giữa
được. Chỗ giữa là quân bình; bạn không thể cố gắng ở đó được. Bạn sẽ phải
nghiêng sang trái, bạn sẽ phải nghiêng sang phải. Đừng níu bám lấy bất kì vị
trí nào. Tự do. Và giữa việc nghiêng sang trái và việc nghiêng sang phải, ở đâu
đó một điểm tinh tế nảy sinh trong bạn. Nó không ở bên ngoài bạn. Nếu bạn cứ
nhìn ra ngoài thì có bên trái và bên phải; không có chỗ giữa.
Điều đó cũng giống hệt thời
gian. Không gian và thời gian là cùng nhau. Cố hiểu đi. Nếu bạn nhìn vào đồng
hồ thì có quá khứ và có tương lai, không có hiện tại. Đồng hồ của bạn chưa bao
giờ nói hiện tại là gì - nó không thể nói được, bởi vì khoảnh khắc nó nói điều
đó, thì điều đó đã là quá khứ rồi. Cho nên các kim đồng hồ cứ chuyển động từ
quá khứ sang tương lai; không có hiện tại trong đồng hồ của bạn - không thể có
được. Hiện tại không phải là một phần của thời gian. Bạn đã học trong trường
phổ thông và trường đại học rằng hiện tại là một phần của thời gian - đó là
điều ngớ ngẩn. Hiện tại không phải là một phần của thời gian. Bạn đã nghe điều
đó được lặp biết bao nhiêu lần rằng thời gian được chia thành ba thời - quá
khứ, hiện tại và tương lai - đến mức điều đó đã trở thành ước định trong tâm
trí bạn. Không. Thời gian chỉ có hai phân chia: quá khứ và tương lai.
Thế thì hiện tại ở đâu?
Hiện tại là ở trong bạn. Nếu bạn nhìn ra, bạn sẽ thấy quá khứ và tương lai; nếu
bạn nhìn vào, bạn sẽ thấy hiện tại và bao giờ cũng hiện tại. Không có quá khứ
và không có tương lai - không thể có được.
Bạn đi vào bên trong, và
bạn đi vào trong cái vĩnh hằng của hiện tại; bạn đi ra ngoài, hoặc là bạn đi
vào trong quá khứ hoặc bạn đi vào trong tương lai.
Và cùng điều đó cũng đúng
cho không gian - trong không gian có hoặc bên trái hoặc bên phải. Nếu bạn
nghiêng sang bên trái thì nó là ở ngoài, nếu bạn nghiêng sang bên phải thì đấy
cũng là ở ngoài. Nhưng nếu bạn thu được quân bình giữa hai bên, bỗng nhiên bạn
ở trong. Điểm giữa là ở bên trong bạn, nó không phải là một phần của không gian
bên ngoài. Trong thực tế, hiện tại và chỗ giữa là cùng nhau. Bất kì khi nào bạn
ở chỗ giữa, bạn đều trong hiện tại. Chỗ giữa không phải là một vị trí ở ngoài
bạn. Nó là một hiện tượng bên trong cũng giống như hiện tại.
Cho nên khi tôi nói hay Lão
Tử nói, "Quân bình," thì chúng tôi không nói làm việc quân bình thành
một hiện tượng tĩnh tại trong cuộc sống của bạn. Nó không thể tĩnh tại được,
bạn sẽ phải liên tục duy trì nó, chuyển sang trái và phải. Trong sự chuyển động
đó đôi khi bạn sẽ đi qua điểm bên trong nhất của bản thể của mình và bỗng nhiên
bạn sẽ ở chỗ giữa. Và bỗng nhiên bạn sẽ thấy sự khép lại - không phải bùng nổ
ra. Sự khép lại. Cái gì đó bên trong khép lại; bỗng nhiên bạn không còn như cũ
nữa. Bất kì khi nào bạn đi qua vị trí của chỗ giữa bên trong, bạn không còn như
cũ nữa - bạn trở nên sống mãnh liệt, bạn trở nên hồn nhiên mãnh liệt, bạn trở
nên thuần khiết và thánh thiện mãnh liệt. Trong khoảnh khắc đó không có bóng
tối cho bạn, không tội lỗi, không mặc cảm. Bạn là điều thiêng liêng, bạn là
Thượng đế bất kì khi nào bạn có thể tìm ra quân bình đó. Nhưng bạn không thể
nào tìm ra nó được một lần cho tất cả - không. Cuộc sống bao giờ cũng là cân
bằng thường xuyên, sự liên tục, thể liên tục. Bạn không thể nào làm nó thành
món hàng mà bạn mua một lần và bây giờ nó bao giờ cũng có đó trong nhà bạn.
Không. Nếu bạn không nhận biết, bạn sẽ bỏ lỡ nó lặp đi lặp lại.
Đây là phần thứ nhất của
câu hỏi của bạn: chỗ giữa không phải là điểm cố định bên ngoài. Bạn có thể đạt
tới nó từ hoặc điểm đặc biệt, hoặc cố gắng thu được quân bình từ khoảnh khắc nọ
sang khoảnh khắc kia giữa các cái đối lập - ghét trong yêu, giận dữ trong từ
bi.
Giữ quân bình giữa các cái
đối lập. Dần dần bạn sẽ đi tới cảm nhận sự thành thạo về nó. Tại đâu đó giữa
ghét và yêu nó xảy ra. Tôi nói "đâu đó" - cái điểm không thể hình
dung ra; nó là hiện tượng sống đến mức bạn không thể chỉ rõ nó ra được. Nó cũng
giống như con bướm bay trong vườn - nếu bạn bắt bướm và ghim nó xuống thì nó
chết. Bạn có thể ghim nó xuống nhưng nó không còn là bướm nữa, cuộc sống đã từ
bỏ nó.
Giống như con bướm là quân
bình bên trong, bạn không thể ghim nó xuống được. Đó là lí do tại sao điều đó
không thể định nghĩa nổi, khó nắm bắt. Lão Tử nói: Đạo có thể được nói ra thì
không còn là Đạo nữa. Chân lí mà có thể được thốt ra thì đã trở thành phi chân
lí. Kinh sách Ấn Độ nói "Cái đó" không thể được biết bởi kinh sách.
nayam atma pravachanen labhya. Bạn không thể hiểu được "Cái đó" bằng
bất kì trao đổi lời nào. "Cái đó" là khó nắm bắt bởi vì nó sống động
thế. Vào lúc bạn đạt tới nó thì con bướm đã mất rồi. Cứ tới mà xem. Đi vào
vườn. Bạn tới gần nữa và con bướm sắp bay đi. Khi bạn tới gần tại điểm bắt nó
thì nó đã rời bỏ đoá hoa, nó đã trên cây khác rồi. Bạn không thể ghim nó được.
Nếu bạn có thể làm được điều đó, nó chết.
Tôi mới đọc hôm qua một
trong những nhà thơ rất nhạy cảm của phương Tây, Wallace Stevens. Trong một
trong những câu châm ngôn của mình ông ấy nói Aristotle là bộ xương. Tôi thích
điều đó. Logic là bộ xương. Logic bao giờ cũng là cái chết, của cái chết. Nó
không thuộc vào cuộc sống. Bất kì cái gì cố định thì bao giờ cũng chết - đó là
lí do tại sao tôi nói hôn nhân là con bướm bị ghim lại; tình yêu là hiện tượng
sống động.
Bạn có thể định nghĩa hôn
nhân, bạn không thể định nghĩa được tình yêu. Cho dù toà án có thể quyết định
hôn nhân là gì hay không là gì, nhưng không ai có thể quyết định được tình yêu
là gì. Hôn nhân là làm hợp pháp; tình yêu là siêu việt lên mọi luật pháp - cái
gì đó của cái không biết thấm vào trong tình yêu, vào trong hiện tượng yêu.
Quân bình bên trong không
thể bị bắt buộc, bạn sẽ phải tìm ra sự thành thạo về nó. Và bạn có thể tìm thấy
nó - bởi vì nếu tôi có thể tìm thấy nó, sao bạn không tìm được? Nếu Lão Tử có
thể tìm thấy nó, sao bạn không tìm được? Nếu một người tìm thấy quân bình bên
trong, cân bằng bên trong, tiếng nó nhỏ bé tĩnh lặng bên trong, thành thạo bên
trong vượt qua mọi hiểu biết, thế thì mọi người đều trở nên có khả năng về nó.
Trong Lão Tử là tương lai của bạn, khả năng của bạn. Bạn cũng có thể làm được
điều đó.
Bạn nói:
Tâm trí tôi trong trạng
thái lẫn lộn tới mức không thể nào vẫn còn ở giữa được.
Đừng cố gắng vẫn còn ở
giữa, quên chỗ giữa đi. Cố gắng quân bình. Đi vào trong cái cái đối lập nhưng
bao giờ cũng vẫn còn tỉnh táo để cho một ngày nào đó bạn có thể tìm thấy quân
bình giữa hai cái đối lập. Và bạn đang làm điều đó đấy - chỉ nhận biết là cần.
Mới khoảnh khắc trước bạn còn hạnh phúc, thế rồi sang khoảnh khắc khác bạn bất
hạnh. Bạn đã chuyển sang cái đối lập. Bạn phải đã đi qua chỗ giữa rồi. Làm sao
bạn có thể chuyển sang cái đối lập mà không đi qua chỗ giữa được? Có thể bạn đã
đi qua nó chỉ một phần của giây, nhưng điều đó không phải là vấn đề; bạn đã đi
qua nó. Nếu như bạn có chút ít tỉnh táo, bạn đã biết chỗ giữa ở đâu. Ngay bây
giờ bạn im lặng thế, rồi một phút qua và toàn bộ tâm trí bạn bắt đầu huyên
thuyên. Bạn phải đã đi qua chỗ giữa ở đâu đó.
Khi một người chết, người
đó còn sống chỉ mới khoảnh khắc trước, thế rồi người đó chết. Nếu người đó tỉnh
táo thì người đó sẽ thấy chỗ giữa vượt ra ngoài cái chết và cuộc sống, bất tử.
Nhưng người đó không tỉnh táo. Bạn đã chết nhiều lần; hàng triệu lần, trong
thực tế bạn đã đi qua chỗ giữa nhiều lần, hàng nghìn lần: từ bi và giận dữ, một
người cảm thấy tốt thế và bỗng nhiên tồi thế, một người cảm thấy thánh thiện
thế vào buổi sáng... nhìn mọi người đang cầu nguyện gần sông Hằng hay trong đền
chùa - nhìn vào khuôn mặt họ, đẹp thế. Những khuôn mặt xấu xí nhất cũng trở nên
đẹp khi có lời cầu nguyện. Và thế rồi nhìn vào họ trong chợ - ngay cả khuôn mặt
đẹp nhất cũng có vẻ xấu. Họ phải đã đi qua điều đó ở đâu đó - từ đền tới chợ
phải đã có một điểm giữa - nhưng họ không nhận biết.
Cho nên phải làm gì? Đừng
cố gắng ở chỗ giữa. Tôi không nói cố gắng giận dữ chút ít và từ bi chút ít cùng
nhau - không. Tôi không nói cố gắng ở giữa - bạn sẽ phát điên. Tôi đang nói
chuyển từ cái đối lập nọ sang cái đối lập kia, nhưng chuyển một cách tỉnh táo
tới mức bạn có thể tìm thấy điểm giữa ở bên trong mình. Khoảnh khắc bạn tìm
thấy điểm giữa, lần đầu tiên bạn trở thành người chủ cuộc sống của mình. Mãi
cho tới giờ bạn đã chỉ là nô lệ. Lần đầu tiên bạn trở nên thức tỉnh - mãi cho
tới giờ bạn đã ngủ say.
Và phần thứ hai của câu
hỏi:
Chẳng lẽ không tốt hơn sao
nếu tôi cứ theo tâm trí trong đủ mọi cực đoan của nó để cho tôi có thể kinh
nghiệm toàn bộ cái ngớ ngẩn của nó?
Mọi người đều chưa bao giờ
có khả năng kinh nghiệm được toàn bộ cái ngớ ngẩn của tâm trí.
Nó là vô hạn. Bạn sẽ không có
khả năng kinh nghiệm toàn bộ về nó; nó là rất bịa đặt, nó cứ bịa ra những cái
ngớ ngẩn mới. Bạn đã ở đây trong sự tồn tại này lâu thế ấy vậy mà bạn vẫn không
có khả năng kinh nghiệm toàn bộ cái ngớ ngẩn của nó. Bạn không phải là lần đầu
tiên ở trên hành tinh trái đất này, bạn đã ở đây từ trước rồi. Tôi có thể thấy
những khuôn mặt cổ đại của các bạn, ẩn bên dưới làn da tươi trẻ của bạn. Bạn là
người cổ xưa.
Đã có một thầy giáo vào thời
của Phật ở Ấn Độ; tên ông ấy là Prakuddha Katyayana. Ông ấy là một thầy giáo
hiếm hoi. Ông ấy bao giờ cũng gọi đệ tử của mình là người cổ đại. Thậm chí một
đứa trẻ tới gặp Prakuddha Katyayana, ông ấy cũng nói, "Ông khoẻ không, ông
bạn cổ?" Bởi vì mọi người đều già thế, già hơn cả trái đất. Trái đất không
phải già lắm, chỉ... trong thực tế, rất trẻ, mới vị thành niên. Nhưng bạn còn
già hơn mặt trời. Bạn đã từng ở đây từ khi sự tồn tại đã ở đây, bằng không thì
điều đó là không thể được - bạn không thể bỗng nhiên bật ra được. Làm sao bạn
có thể xảy ra một cách ngẫu nhiên thế? Bạn đã từng ở đây theo mọi cách.
Một trong những nhà tâm lí
lớn nhất của Mĩ, William James, đã viết một cuốn sách trở thành một cột mốc rất
quan trọng trong lịch sử tâm lí học và tôn giáo. Tên của cuốn sách là Sự đa
dạng của kinh nghiệm tôn giáo. Ông ấy đã du hành khắp thế giới để thu thập tài
liệu cho cuốn sách. Nhiều cuốn sách đã được viết ra từ đó về tôn giáo, nhưng
không cuốn sách nào đã đạt tới đỉnh cao đó. William James đã làm việc vất vả về
nó. Ông ấy cũng tới Ấn Độ, ông ấy phải tới - nếu bạn viết một cuốn sách về tôn
giáo thế thì Ấn Độ trở thành nơi phải tới.
Ông ấy tới Ấn Độ và ông ấy
tới gặp một hiền nhân trên Himalayas. Ông ấy không nêu tên; trong thực tế các
hiền nhân đều không có tên, cho nên cũng không cần. Ông ấy đã tới gặp hiền nhân
này và ông ấy đã hỏi một câu hỏi. Ông ấy đã đọc kinh sách Ấn Độ mà trong đó có
nói rằng trái đất được tám con voi trắng đỡ.
Ông ấy phân vân - ông ấy là
nhà logic - cho nên ông ấy hỏi hiền nhân này, "Điều này có vẻ ngớ ngẩn.
Tám con voi đó đứng trên cái gì? Chúng được đỡ làm sao? "
Hiền nhân này nói,
"Trên tám con voi trắng khác và lớn hơn."
William James nói,
"Nhưng điều đó chẳng giải quyết được vấn đề. Những con voi trắng lớn hơn
đó đứng trên cái gì? "
Hiền nhân này cười to và
ông ấy nói, "Voi đứng trên voi, voi trên voi, tất cả cứ như thế xuống. Ông
có thể cứ hỏi," hiền nhân này nói, "và tôi sẽ cứ trả lời cùng điều -
tới tận đáy."
Thế là William James nghĩ
rằng một câu hỏi nữa có thể được hỏi: "Và cái đáy đó được cái gì đỡ
cho?" Hiền nhân này nói, "Tất nhiên, tám con voi lớn hơn."
Nó cứ tiếp diễn mãi - tất
nhiên nó phải là như vậy rồi. Nếu bạn đi ngược lại thì bạn sẽ thấy bản thân
mình lặp đi lặp lại mãi. Bằng không thì làm sao bạn có thể ở đây được? Bạn được
kiếp sống quá khứ của mình nâng đỡ, đó là lí do tại sao bạn lại ở đây. Và kiếp
sống quá khứ của bạn được hỗ trợ bởi kiếp sống quá khứ khác - đó là lí do tại
sao bạn đã ở trong kiếp sống quá khứ của mình. Và điều này cứ tiếp diễn mãi và
bạn không thể nào hỏi, "Lần đầu tiên tôi đã tới như thế nào?" Bạn
chưa bao giờ tới lần đầu tiên, ngay cả trước khi bạn hiện hữu. Ngay cả trước
lần đầu tiên thì bạn cũng vẫn được hỗ trợ bởi kiếp sống quá khứ - voi trên voi,
voi trên voi. Người Hindus thực là tuyệt. Họ tạo ra câu chuyện ngớ ngẩn, nhưng
những câu chuyện ngớ ngẩn đó lại có nghĩa và ý nghĩa sâu sắc. Bạn ở đây chỉ bởi
vì toàn bộ quá khứ - không phải quá khứ của bạn, toàn bộ quá khứ của sự tồn tại
- đều hỗ trợ cho bạn. Bạn là toàn bộ quá khứ ấy vậy mà bạn vẫn không có khả
năng vét cạn tất cả những cái ngớ ngẩn của nó. Bạn có cho rằng sẽ có khả năng
vét cạn mọi cái ngớ ngẩn của tâm trí không? Không, không ai đã bao giờ có khả
năng làm được điều đó. Nếu bạn trở nên nhận biết, thì thậm chí một ngày cũng là
đủ. Nếu bạn vẫn còn không nhận biết, thậm chí cả triệu kiếp sống cũng không đủ.
Nếu bạn trở nên nhận biết, thậm chí một khoảnh khắc cũng đủ để thấy cái ngớ
ngẩn của tâm trí. Còn nếu bạn cứ ngủ và ngáy thế thì bạn có thể cứ ngủ và ngáy.
Đó là cách bạn đã từng ở trong quá khứ, cùng điều bạn có thể ở trong tương lai.
Không, với việc ngủ bạn sẽ
không bao giờ vét cạn cái ngớ ngẩn của tâm trí được. Đừng hi vọng; điều đó là
vô vọng. Điều đó không thể được thực hiện. Điều đó là không thể được. Trở nên
tỉnh táo, và bỗng nhiên bạn có thể thấy. Bởi vì cái ngớ ngẩn không thể nào bị
vét cạn bằng việc kinh nghiệm, chúng chỉ có thể bị cạn kiệt bởi việc kinh
nghiệm với nhận biết. Với kinh nghiệm một mình bạn sẽ không có khả năng vét cạn
chúng.
Bạn yêu một người đàn bà
nhưng mối quan hệ trở thành tẻ nhạt và mọi sự đi sai. Thế rồi bạn bắt đầu nghĩ
tới người đàn bà khác. Tâm trí nói, "Người đàn bà này không đúng dành cho
mình, nhưng có người đàn bà đúng. Mình phải cố gắng tìm cho ra cô ấy. Mình bị
móc vào người đàn bà sai, đấy là lí do tại sao vấn đề đã nảy sinh." Vấn đề
đã không nảy sinh bởi người đàn bà này - nhớ lấy. Nếu bạn tỉnh táo thì bạn sẽ
thấy vấn đề nảy sinh bởi vì ham muốn, không phải bởi vì người đàn bà này. Nhưng
tâm trí nói, "Bỏ người đàn bà này, li dị đi, chuyển sang người khác."
Và với người khác, cùng điều ấy xảy ra - tâm trí nói, "Tìm ai đó
khác." Và bạn cứ tiếp diễn mãi. Và tâm trí bao giờ cũng sẽ hi vọng rằng ai
đó một ngày nào đó sẽ lật lại và mọi sự sẽ phải, và bạn sẽ trên cõi trời.
Điều đó đã không xảy ra, nó
sẽ không xảy ra. Bằng không thì sẽ không có nhu cầu về tôn giáo, không có nhu
cầu về yoga, không có nhu cầu về Đạo. Dần dần mọi người sẽ đi tới cuộc sống
đúng - nhưng điều đó chẳng bao giờ xảy ra cả. Nhưng hi vọng cứ chiến thắng so
với kinh nghiệm, và tới tận cùng bạn cứ hi vọng rằng một ngày nào đó, bằng cách
nào đó, mọi sự sẽ tốt.
Hi vọng là cơ sở cho mọi
ngớ ngẩn còn sự tồn tại thì lại ở mức là với tâm trí dốt nát và ngủ thì không
có hi vọng gì cả. Trở nên tỉnh táo đi.
Chuyện xảy ra: Alexander đi
tới Ấn Độ. Ông ấy gặp Diogenes trên đường. Diogenes là một người hiếm hoi - nếu
Diogenes mà gặp Lão Tử, cả hai sẽ ngồi và cười và cười và cười mãi. Họ có cùng
phẩm chất.
Alexander đi qua. Ông ta đã
nghe nói rằng Diogenes chỉ ở ngay bên cạnh cho nên ông ta tới gặp ông này. Ngay
cả Alexander cũng bị con người này gây ấn tượng, ngay cả Alexander cũng cảm
thấy yếu ớt trước ông này. Diogenes là một thầy tu fakir trần trụi, ông ấy
chẳng có gì, nhưng sự hiện hữu của ông ấy hấp dẫn thế, quyền năng thế - tới mức
Alexander cũng bị ấn tượng, rất ấn tượng. Trong thực tế tương truyền rằng ông
ấy không bao giờ bị ấn tượng lần nữa bởi bất kì người nào khác.
Ông ấy hỏi bí mật của điều
đó: "Làm sao ông trở nên mạnh mẽ thế, mà chẳng có gì cả? Còn ta là người
chinh phục thế giới, ta đã thắng gần khắp thế giới. Chỉ chút ít thêm nữa còn bỏ
lại; chẳng mấy chốc ta sẽ kết thúc. Còn ông - một người trần trụi, chẳng có gì
- bí mật về hạnh phúc của ông là gì?"
Diogenes theo thuật lại đã
nói, "Ta đã từ bỏ hi vọng. Đó là bí mật. Và ta bảo ông, ông cũng từ bỏ hi
vọng đi; bằng không thì ông bao giờ cũng sẽ khổ."
Alexander nói, "Ta sẽ
tới ông để học bí mật này, nhưng không phải bây giờ. Ta đang trên đường - một
nửa thế giới, hơn nửa thế giới ta đã thu được, nhưng còn có phần còn lại. Ta
phải trở thành người chinh phục thế giới, thế rồi ta sẽ tới."
Diogenes nói, "Không
ai đã bao giờ là kẻ chinh phục thế giới. Cái này hay cái khác vẫn còn lại cần
được tiến hành. Giấc mơ không bao giờ hoàn chỉnh và ham muốn không bao giờ được
mãn nguyện. Nếu ông thực sự hiểu tôi, và nếu ông thực sự thấy rằng tôi hạnh
phúc mà không bận tâm gì tới việc chinh phục cả thế giới, thế thì ông cũng có
thể hạnh phúc mà không có điều đó. "
Một cách logic, trí tuệ,
Alexander đã hiểu điều đó. Nhưng ông ấy nói, "Ta sẽ tới sau. Đây chưa phải
là đúng lúc cho ta."
Khi ông ấy rời khỏi
Diogenes, Diogenes nói, "Nhớ lấy, ông sẽ chết trước khi ông chinh phục
xong thế giới; mọi người đều đã chết và ông không thể là ngoại lệ."
Và điều đó đã xảy ra.
Alexander chẳng bao giờ về tới nhà. Trở về từ Ấn Độ, ông ấy đã chết trên đường.
Ông ấy phải đã nhớ tới Diogenes, ông fakir trần trụi kia, trong những khoảnh
khắc cuối cùng của mình.
Và thế rồi còn có một câu
chuyện khác; tôi không thể bảo đảm về nó. Có một câu chuyện rằng vào cùng ngày
đó thì Diogenes cũng chết. Và họ gặp nhau trên đường sang thế giới bên kia, đi
qua con sông chảy ngăn giữa thế giới này và thế giới kia. Họ gặp nhau trên con
sông đó. Diogenes bắt đầu cười to, và ông ấy nói, "Trông kìa, ông có nhớ
không, ông bạn xuẩn ngốc? Ông đã chết, và ông chết ở chỗ giữa, còn thắng lợi
thì không đầy đủ."
Chỉ để vớt vát lấy thể diện
của mình, Alexander cũng cố gắng cười khanh khách nhưng ông ấy không thể cười
được. Chỉ để vớt vát lấy thể diện của mình ông ta nói, "Vâng, điều này
thực là lạ, cuộc gặp gỡ của một hoàng đế và một kẻ ăn mày trần trụi trên dòng
sông này. Nó có thể đã không xảy ra trước đây, nó có thể không xảy ra lần
nữa."
Diogenes cười thậm chí còn
vui nhộn hơn và ông ấy nói, "Ông phải đấy, nhưng ông không hiểu ai là
hoàng đế và ai là nô lệ. Và ai là hoàng đế và ai là kẻ ăn mày - điều đó ông
không biết đích xác. Tại đó ông sai, bằng không thì ông đúng: đấy là cuộc gặp
gỡ của một hoàng đế và một kẻ ăn mày, nhưng ta là hoàng đế còn ông là kẻ ăn
mày. Ông đã ăn mày cả thế giới - ông là kẻ ăn mày lớn nhất đã từng có. Và ta đã
sống như một hoàng đế, nhưng nhìn vào điều đã xảy ra cho vương quốc của
ông...."
Bây giờ ngay cả Alexander
cũng trần trụi - bởi vì mọi thứ đều phải bị bỏ bên bờ này - và ông ấy cảm thấy
rất xấu hổ và lúng túng, bối rối. Nhưng Diogenes không bối rối. Ông ấy nói,
"Biết rõ điều này, rằng một ngày nào đó người ta phải trở nên trần trụi,
ta đã tự tay ném đi những quần áo này. Bây giờ nhìn cách ông cảm thấy bối rối
trước Thượng đế. Ta sẽ đứng cười, còn ông sẽ thấy mặc cảm và bối rối và mọi
điều. Mọi thứ đều sai quanh ông."
Không có khả năng nào để
vét cạn những cái ngớ ngẩn. Ngay cả Alexanders cũng chẳng bao giờ vét cạn được
chúng. Nếu bạn muốn vét cạn chúng thì cách duy nhất là trở nên nhận biết. Bạn
càng trở nên nhận biết thì những cái ngớ ngẩn càng có vẻ ngớ ngẩn hơn. Khi
chúng trông có vẻ ngớ ngẩn, khi bạn thấy chúng ngớ ngẩn, bạn đơn giản chấm dứt.
Bạn không làm chúng thêm nữa. Không có nhu cầu từ bỏ cái gì trong thế giới này
- người ta chỉ nhận biết và mọi thứ vô dụng, vô nghĩa, sẽ tự loại bỏ chúng,
theo cách của chúng.
Câu hỏi thứ ba:
Mọi tôn giáo đều thoái hoá
thành một thể chế đạo đức. Thầy ca ngợi Lão Tử bởi vì không tôn giáo nào có thể
phát triển theo con đường của ông ấy. Làm sao những người yêu thầy tránh việc
thoái hoá thể chế như vậy theo cảm hứng của thầy?
Nếu bạn bắt đầu né tránh,
thì bạn đã bắt đầu tạo ra nó. Đừng bận tâm về nó. Nếu nó định xảy ra thì nó sẽ
xảy ra; nếu nó không định xảy ra thì nó sẽ không xảy ra. Bạn đừng bận tâm về
nó, bởi vì nếu bạn bắt đầu tự hỏi làm sao tránh nó thì bạn đã mặc nhiên thừa
nhận rằng nó sẽ có đó. Bạn đã trở nên tự ý thức về nó - và điều đó sẽ giúp tạo
ra nó.
Phật đã cố gắng vất vả để
thấy rằng tôn giáo của mình sẽ vẫn còn là một hiện tượng sống chứ không phải là
một thể chế chết. Ông ấy đã cố gắng - nhưng ông ấy đã thất bại. Ông ấy càng cố
gắng vất vả hơn, thì lại càng nhiều người cố gắng tạo ra một thể chế quanh ông
ấy hơn.
Krishnamurti đang cố gắng
vất vả - và ông ấy sẽ thất bại, bởi vì đây là qui luật. Tại sao bạn cố gắng vất
vả thế? Bạn phải sợ hãi sâu bên dưới rằng điều đó sắp xảy ra. Và cho dù
Krishnamurti có nghĩ rằng điều đó sắp xảy ra, thì điều đó sẽ vẫn sắp xảy ra.
Tôi đã nói với bạn nhiều lần về luật hiệu quả ngược. Nó là một luật tâm lí rất
sâu sắc: làm cái gì đó và điều ngược lại xảy ra. Đó là toàn bộ giáo huấn của
Lão Tử. Ông ấy nói: Nói về trật tự và sẽ có mất trật tự. Cố gắng làm cho mọi
người thành tốt và họ sẽ thành xấu.
Và tất cả các bạn đều biết
rằng điều này xảy ra. Bạn cứ thử làm cho con bạn thành thánh thiện mà xem và
bạn sẽ tạo ra nổi dậy đầu tiên trong nó chống bạn. Nó sẽ đi ngược lại bạn; nó
sẽ làm đích xác điều bạn muốn nó không làm.
Điều đó chưa bao giờ xảy ra
cho Lão Tử bởi vì ông ấy chưa bao giờ lo nghĩ về nó cả. Nếu nó xảy ra thì tốt -
bạn có thể làm được gì?
Khi tôi qua đời, thì tôi
qua đời. Bất kì điều gì xảy ra đều không phải là việc của tôi. Cho nên đừng lo
nghĩ về nó. Nếu nó xảy ra thì nó phải xảy ra. Nếu nó không xảy ra, thì tốt; nếu
nó xảy ra, điều đó nữa cũng tốt. Chúng ta là ai mà nhận trách nhiệm cho tương
lai? Chúng ta là ai mà quyết định cho tương lai? Không, điều đó không thể được
thực hiện. Bạn đơn giản vứt bỏ toàn bộ ý tưởng này đi. Đừng lo nghĩ. Vứt bỏ ý
tưởng này hoàn toàn và đừng lo nghĩ; đừng cố gắng tạo ra nó và đừng cố gắng
tránh nó. Trong khi tôi ở đây thì ở cùng với tôi đi, mở hội với tôi, vui sướng
trong tôi. Để tôi giúp bạn, cho phép tôi - có vậy thôi. Khi tôi đã ra đi và bạn
cũng ra đi, bất kì cái gì xảy ra... làm sao chúng ta có thể quyết định được nó
và tại sao chúng ta phải lo nghĩ về nó? Trong khi chúng ta đang ở đây, chúng ta
nên dùng cơ hội này, cánh cửa đã mở, con đường đã trở thành thấy được cho bạn -
bước lên nó, đi trên nó; dù mọi người có tạo ra thể chế từ nó hay không thì để
cho họ quyết định. Và chẳng cái gì có thể được làm về nó ngay lúc này.
Với tương lai, đừng bao giờ
tạo ra bất kì lo nghĩ nào, bởi vì chính lo nghĩ của bạn sẽ tạo ra hiệu quả
ngược. Bạn có quan sát không? - nếu bạn đi trong tầu hoả, nhìn quanh mà xem.
Bạn có thể đánh giá ai đang đi không có vé bởi vì người đó thường xuyên lo nghĩ
tới người soát vé - luật hiệu quả ngược. Người đó có vẻ sợ hãi, người đó trông
lo nghĩ. Bất kì khi nào ai đó đi vào toa là người đó giật mình nhìn. Bạn có thể
đơn giản thấy ai đi không có vé - người đó đang tạo ra khó khăn riêng của mình
quanh mình.
Và đôi khi chuyện xảy ra là
bạn đã mua một chiếc vé, rồi nó rơi khỏi túi bạn nhưng bạn không nhận biết về
điều đó. Bạn không biết rằng bạn không có vé. Thế rồi bạn bước đi và bạn ngồi
cứ như là bạn có vé. Chẳng ai đánh giá cả, chẳng ai có thể bắt bạn; ngay cả
người soát vé cũng sẽ không tới bạn. Anh ta biết rằng bạn phải đã có vé. Mọi
người bao giờ cũng ngạc nhiên rằng khi họ có vé thì chẳng ai tới kiểm tra cả,
còn khi họ không có vé thì bỗng nhiên người soát vé tới, bởi vì người đó đã trở
nên nhận biết về luật nhỏ này - rằng bạn có thể đánh giá ai là thủ phạm. Không
khó khăn gì về điều đó cả. Người đó không thể tự nhiên được, người đó tạo ra
những rung động phi tự nhiên quanh mình. Ngay lập tức người soát vé đi tới
người đó.
Đừng bận tâm. Bạn ở đây;
hiện tượng này là sống động ngay bây giờ, rung động, nói về bạn, thấm vào bạn,
giúp đỡ bạn. Bạn chỉ vui sướng trong nó. Và nếu bạn vui sướng trong nó thì bản
thân bạn trở thành một hiện tượng được chiếu sáng ở bên trong, người khác sẽ
vui sướng trong bạn.
Và tôn giáo sống là sống
động bởi mọi người vẫn được chứng ngộ trong nó, mọi người vẫn nhận biết trong
nó. Nếu bạn trở nên nhận biết với tôi thì bạn có thể giúp được cho người khác
cũng nhận biết cùng bạn - đấy là phản ứng dây chuyền. Một khi nhận biết biến
mất, dây chuyền này biến mất; lỗ hổng tới, khoảng hở nơi không ai tỉnh táo,
không ai thức tỉnh cả - thế thì tôn giáo chết. Thế thì nó trở thành giáo phái -
Hindu giáo, Mô ha mét giáo, Jaina giáo. Thế thì nó trở thành nhà thờ - thế thì
có nghi lễ, thế thì chỉ các điệu bộ chết.
Nhưng chẳng cái gì có thể
được làm về nó cả. Thay vì thế, chỉ một điều có thể được làm về nó và đó là -
bạn không bận tâm, bởi vì bạn có thể lãng phí thời gian của mình cứ nghĩ về nó.
Bạn chỉ sống trong tôi và cho phép tôi sống trong bạn. Chẳng mấy chốc bạn sẽ có
khả năng... qua ngọn nến đã thắp sáng của bạn mà các ngọn nến khác có thể được
thắp sáng. Tạo ra dây chuyền và chúng sẽ di chuyển theo cách của chúng.
Và đừng bao giờ nghĩ tới
mai. Tương lai không phải là mối quan tâm chút nào. Chỉ hiện tại là hiện hữu.
Câu hỏi thứ tư:
Thầy nói tôi là cái trống
rỗng. Từ khi ở đây tôi bắt đầu cảm thấy trung tâm riêng của mình. Làm sao trung
tâm tồn tại được trong cái trống rỗng?
Nó tồn tại đấy. Tôi không
thể giải thích cho bạn làm sao hay tại sao được, nó là một sự kiện đơn giản.
Cũng như khoa học nói H2O là nước...hai phần hidro, một phần ôxi - hai nguyên
tử hydro, một nguyên tử ô xi - và việc tổ hợp là nước. Bạn không thể hỏi tại
sao được. Tại sao không ba phần hidro, một phần ô xi? Tại sao không bốn phần ô
xi, một phần hidro? Tại sao H2O, sao không khác đi? Khoa học sẽ nhún vai, nó sẽ
nói: Chúng tôi không biết. Đấy là cách nó là vậy.
Vâng, sự hiện hữu bên trong
của bạn là cái trống rỗng và vậy mà một trung tâm tồn tại. Bạn đã bao giờ thấy
cơn lốc chưa? Vào ngày mùa hè ở Ấn Độ thường có cơn lốc, cơn gió xoáy. Tới và
xem khi gió xoáy đi qua: nó làm quấy đảo mọi hạt bụi xung quanh, nhưng ngay ở
trung tâm không có rối loạn. Ngay cả với cơn gió xoáy, một trung tâm cũng tồn
tại, ngay cả với một cơn lốc trung tâm cũng tồn tại, ngay cả với cái trống rỗng
thì trung tâm cũng tồn tại. Người ta chợt thấy nó, nó là một sự kiện của sự tồn
tại - không có thế nào cho nó.
Một cậu nhỏ đang bước đi
cùng với D.H. Lawrence trong vườn, và bỗng nhiên nó hỏi, "Sao cây
xanh?"
D. H. Lawrence nói,
"Cây xanh bởi vì chúng xanh."
Không gì nhiều hơn có thể
được nói về điều đó. Tất cả mọi lời giải thích đều vô dụng, bạn có thể nói bởi
vì điều này, bởi vì điều nọ - nhưng điều đó nữa đem tới cùng câu hỏi: Tại sao?
Điều ngớ ngẩn là một trung tâm tồn tại cho cái trống rỗng - điều đó là phi
logic, điều đó là bất hợp lí. Nhưng cuộc sống là bất hợp lí. Người ta phải chấp
nhận cuộc sống - cuộc sống không bị buộc phải chấp nhận logic hay lập luận của
bạn theo bất kì cách nào.
Điều đó xảy ra hàng ngày
trong khoa học. Khi lần đầu tiên Einstein nói rằng mọi thứ đều tương đối, toàn
thể thế giới khoa học cũ bị rối loạn. Mọi người bắt đầu hỏi: Tại sao? Thế nào?
Một điều rất ngớ ngẩn mà Einstein đã nói, và đó là: nếu một du khách đi vào
không gian vô hạn trên một cuộc hành trình trong con tầu đi nhanh hơn ánh sáng
- ánh sáng đi ba trăm nghìn ki lô mét một giây - nếu con tầu đi nhanh hơn ánh
sáng hay thậm chí bằng với ánh sáng, và nếu con của bạn tiếp tục cuộc hành
trình trong không gian và quay lại sau hai mươi nhăm năm, nó sẽ vẫn cùng một
tuổi. Nếu nó đã đi vào độ tuổi hai mươi nhăm, nó vẫn còn ở độ tuổi hai mươi
nhăm. Bạn nó đã trở thành già năm mươi tuổi trên trái đất nhưng nó sẽ vẫn còn
cùng tuổi ấy. Điều đó là ngớ ngẩn. Mọi người bắt đầu hỏi, "Logic này là gì
vậy?" Einstein nói, "Tôi không thể nói logic này là gì, nó là
vậy."
Với một tốc độ vô cùng như
thế, bạn không thể già được. Điều đó cũng hệt như đến một trăm độ thì nước bốc
hơi, có vậy thôi. Với tốc độ vô cùng như vậy bạn không thể già được; bạn sẽ vẫn
còn như cũ. Và thậm chí còn ngớ ngẩn hơn - nếu tốc độ có thể tăng lên gấp đôi,
bạn sẽ quay còn trẻ hơn khi bạn ra đi. Nếu bạn ra đi vào độ tuổi hai mươi và
bạn quay về sau mười năm, thì bạn sẽ mười tuổi. Bạn sẽ đi ngược lại theo thời
gian - bởi vì, Einstein nói, việc già đi phụ thuộc vào tốc độ, vào tốc độ của
trái đất. Trái đất đang di chuyển với một tốc độ đặc biệt; việc già đi của bạn
phụ thuộc vào tốc độ đó. Không thể nào tin được! Mâu thuẫn với mọi logic!
Thế rồi các nhà vật lí thâm
nhập sâu vào trong vật chất và bỗng nhiên một hôm họ thấy chẳng có vật chất.
Thế là họ đã phải nói rằng vật chất bao gồm cái trống rỗng; họ đã phải nói rằng
vật chất chẳng là gì ngoài cái trống rỗng đậm đặc. Điều này có vẻ phi logic.
Làm sao cái trống rỗng lại đậm đặc được? Làm sao cột trụ này lại được tạo ra từ
cái trống rỗng đậm đặc? Nhưng bây giờ vật lí nói nó là vậy đấy. Và tự nhiên và
sự tồn tại không tuân theo logic của chúng ta. Chúng có cách thức riêng của
chúng và chúng ta không thể áp đặt logic của chúng ta lên chúng; logic của
chúng ta phải theo cách thức của chúng. Cũng điều đó cũng đúng cho không gian
bên trong. Tất nhiên, logic nói: Làm sao cái trống rỗng có trung tâm được? Về
mặt logic điều đó là không thể được. Khi lần đầu tiên tôi đi tới trung tâm đó
thì cùng câu hỏi này cũng nảy sinh trong tôi nữa: Làm sao cái trống rỗng có
trung tâm?
Để có trung tâm thì cái gì
đó là cần thiết - và nó có đó, nhưng nó không nghe theo logic của chúng ta.
Chấp nhận nó vậy, và đừng tạo ra bất kì vấn đề logic nào trong tâm trí bạn, bởi
vì điều đó sẽ chẳng ích gì. Cuộc sống là phi logic. Bạn ở đây. Bạn có logic gì
để nói tại sao bạn ở đây không? Nếu như bạn không ở đây, liệu bạn có thể hỏi
tại sao bạn không ở đây không? Mọi thứ đơn giản hiện hữu. Chẳng cái gì có thể
được công bố, chẳng cái gì có thể được đặt ra, chẳng cái gì có thể được phóng
chiếu, chẳng cái gì có thể được hỏi. Khi bạn trưởng thành trong nhận biết này:
rằng mọi sự đơn giản hiện hữu - thế thì chấp nhận sâu sắc xảy ra. Thế thì cho
dù chúng là phi logic bạn cũng chấp nhận. Bạn không tranh đấu, bạn nổi. Bạn
thậm chí không bơi - bạn đơn giản trong buông bỏ.
Và dần dần ngày càng nhiều
bí ẩn được hiển lộ ra. Đó là lí do tại sao tôn giáo nói rằng cuộc sống là bí
ẩn, không phải là vấn đề. Vấn đề có thể được giải quyết; bí ẩn không bao giờ có
thể được giải quyết. Bạn càng giải quyết nó, nó càng trở nên bí ẩn hơn. Bạn
càng biết nó nhiều, bạn lại càng cảm thấy phải được biết. Bạn càng tới gần nó,
bạn càng cảm thấy mình ra xa nó hơn.
Upanishads nói Thượng đế
vừa xa vừa gần. Tại sao? Bởi vì bạn càng tới gần, bạn lại càng cảm thấy ngài ở
xa hơn. Bạn gần như chạm vào ngài - và bạn cảm thấy xa xăm. Bạn gần như thấm
vào ngài, bạn gần như trong trái tim ngài, nhưng dầu thế bí ẩn vẫn không bị tan
biến đi. Ngược lại, bí ẩn đã trở thành bí ẩn hơn. Và đó là cái đẹp của nó. Nghĩ
về một thế giới nơi tất cả mọi bí ẩn đều được giải quyết mà xem - nó sẽ chán
làm sao! Nghĩ tới một thế giới tuyệt đối logic, hợp lí, toán học - nó chán ngán
và đơn điệu làm sao! Thế thì sẽ không có khả năng nào cho thơ ca, sẽ không có
khả năng nào cho lãng mạn, sẽ không có khả năng nào cho tình yêu, và sẽ không
có khả năng nào cho bất kì thiền gì.
Thiền là đi vào trong bí
ẩn; yêu là gõ vào cùng cánh cửa đó theo cách khác. Nguyện cũng là cho phép điều
bí ẩn, và không tranh đấu chống lại nó bằng tâm trí.
Mọi thứ đều đẹp bởi vì mọi
thứ đều là bí ẩn, và bạn không thể tới đáy của nó được. Phân tích nếu bạn muốn
phân tích, nhưng mọi phân tích sẽ tạo ra nhiều vấn đề, nhiều bí ẩn hơn; câu trả
lời, câu trả lời cuối cùng, không thể nào được tìm thấy. Và cũng tốt là nó
không thể nào được tìm thấy. Nếu như nó được tìm thấy thì sao? Thế thì chính
nghĩa và ý nghĩa bị mất.
Tôi không phải là triết
gia, ít nhất cũng không phải vậy; nhiều nhất tôi chỉ là nhà thơ. Tôi nhìn vào
cuộc sống và chấp nhận tính sự kiện của nó. Nếu nó làm cho hai với hai thành
bốn, thì tốt thôi. Nếu nó làm hai với hai thành năm, thì cũng tốt. Nếu nó làm
hai với hai thành ba, cũng tốt. Tôi đã nói có cho nó. Và đây là điều tính tôn
giáo nghĩa là gì đối với tôi - nói có, nó là vậy.
Câu hỏi thứ năm:
Thầy của Carlos Castaneda,
Don Juan, có là bậc thầy chứng ngộ không?
Nếu như có người nào đó như
Don Juan thì người đó sẽ là chứng ngộ, người đó sẽ như một Phật hay một Lão Tử
- nhưng chẳng có ai giống như Don Juan. Cuốn sách của Carlos Castaneda chín
mươi chín phần trăm là hư cấu - hay, nghệ thuật, nhưng hư cấu. Như có những hư
cấu khoa học, có cả những hư cấu tâm linh nữa. Có hư cấu tâm linh loại ba và hư
cấu tâm linh loại một: nếu bạn thích loại ba, thế thì đọc Lobsang Rampa; nếu
bạn muốn loại một, thế thì đọc Carlos Castaneda. Ông ấy là bậc thầy lớn - về hư
cấu.
Nhưng tôi nói chín mươi
chín phần trăm hư cấu. Một phần trăm chân lí có đó, ẩn ở đâu đó; bạn sẽ phải
tìm ra nó. Thậm chí đọc nó như sự hư cấu thì cũng tốt. Đừng bận tâm về hư cấu
của Rampa, bởi vì nó là rác rưởi do một tâm trí tầm thường bịa ra - và tất
nhiên cũng tạo ra cho các tâm trí tầm thường. Nhưng Carlos Castaneda thì đáng
đọc. Khi tôi nói hư cấu tôi không ngụ ý đừng đọc ông ấy, tôi ngụ ý phải đọc ông
ấy cẩn thận hơn, bởi vì một phần trăm chân lí có đó. Bạn sẽ phải đọc nó rất cẩn
thận, nhưng đừng ngốn ngấu nó hoàn toàn bởi vì nó là hư cấu chín mươi chín phần
trăm.
Nó có thể giúp cho trưởng
thành của bạn - nó có thể tạo ra ham muốn trưởng thành. Đó là lí do tại sao tôi
nói nó hay. Nhưng nó có thể cản trở trưởng thành nữa nếu bạn lấy giá trị bề mặt
của nó.
Con người Carlos này thực
sự xảo trá, rất láu cá. Hiếm khi điều đó xảy ra, láu cá như vậy - bởi vì rất dễ
bịa ra hư cấu khoa học, chẳng cần nhiều tưởng tượng gì, nhưng để tạo ra hư cấu
tâm linh thì rất rất khó; người ta cần một tâm trí tưởng tượng và nghệ thuật
lớn. Bởi vì những điều bạn không biết, làm sao bạn thậm chí có thể hình dung ra
chúng được? Đó là lí do tại sao tôi nói một phần trăm chân lí có đó. Trên một
phần trăm chân lí đó ông ấy đã có khả năng bịa ra một dinh thự lớn. Trên một
phần trăm chân lí đó ông ấy đã có khả năng phóng chiếu nhiều tưởng tượng. Trên
một li chân lí đó ông ấy đã dựng nên toàn bộ ngôi nhà, một lâu đài đẹp - một
câu chuyện thần tiên. Nhưng một phần trăm chân lí có đó, bằng không thì nó đã
không thể được.
Cho nên một phần trăm của
Don Juan phải có đó ở đâu đó chỗ này chỗ khác. Ông ấy phải đã gặp ai đó; có thể
tên của người này là Don Juan, có thể không, điều đó không thành vấn đề, không
sao cả. Carlos đã bắt gặp một người cao thượng hơn ông ấy, ông ấy đã bắt gặp
một người biết những bí mật nào đó. Có thể ông ấy đã không hiểu chúng, có thể
ông ấy đã đánh cắp chúng, có thể ông ấy chỉ vay mượn chúng từ ai đó khác. Nhưng
ông ấy đã gặp ai đó người đã bằng cách nào đó nhận được một số sự kiện của cuộc
sống tâm linh và người này đã có khả năng tạo ra tưởng tượng quanh điều đó. Và
tưởng tượng này trở thành có thể nếu bạn dùng ma tuý như một sự giúp đỡ - rất
dễ dàng, bởi vì ma tuý không là gì ngoài sự trợ giúp cho tưởng tượng.
Con người này đã bắt gặp ai
đó người biết tới cái gì đó, và thế rồi qua ma tuý, LSD và những chất khác, ông
ấy đã phóng chiếu cái chân lí nhỏ bé đó thành thế giới tưởng tượng. Thế rồi
toàn bộ hư cấu của ông ấy được dựng lên. Nó là cuộc hành trình ma tuý, nhưng là
một thực nghiệm tốt trong bản thân nó. Và khi tôi nói tất cả những điều này,
tôi không lên án Carlos. Trong thực tế tôi đã đi tới yêu mến con người này. Đây
là chuyến bay hi hữu của tưởng tượng, và nếu nó là một trăm phần trăm hư cấu
thì bản thân Carlos cũng là người hiếm hoi. Nếu ông ấy không bắt gặp người nào
hết cả thế thì ông ấy phải có một phần trăm của thực tại trong mình. Bởi vì
bằng không thì điều đó không thể có được - bạn chỉ có thể xây ngôi nhà trên cái
móng, ngay cả ngôi nhà tưởng tượng cũng cần ít nhất một cái móng trong thực
tại. Bạn có thể làm ngôi nhà bằng bìa nhưng ít nhất cũng trên đất, nền đất cứng
là cần thiết. Đến ngần đó là đúng.
Cho nên đọc đi, bởi vì bạn
sẽ phải đọc. Mọi trang đều có hư cấu riêng của nó, lãng mạn; người ta phải đi
qua chúng. Bạn sẽ phải đọc. Bạn không thể trốn khỏi Carlos Castaneda được.
Nhưng nhớ rằng chỉ một phần trăm là chân lí - và bạn phải tìm ra nó.
Nếu bạn đã đọc sách của
Gurdjieff, đặc biệt cuốn Tất cả và mọi thứ, thế thì bạn có thể trở thành khéo
léo về cách tìm ra chân lí, cách loại vỏ trấu ra khỏi hạt thóc. Nếu bạn chưa
đọc cuốn Tất cả và mọi thứ, đấy là chỗ bắt đầu tốt. Trước hết bạn nên đọc Tất
cả và mọi thứ của George Gurdjieff và thế rồi bạn có thể đọc sách của Carlos
Castaneda. Rất khó huấn luyện để đọc Gurdjieff; trong thực tế không quá vài tá
người hiện có trên thế giới đã đọc cuốn sách Tất cả và mọi thứ của ông ấy một
cách đầy đủ. Điều đó là khó. Nó là cuốn sách một nghìn trang và Gurdjieff là
bậc thầy về che giấu mọi thứ. Ông ấy cứ nói những điều chẳng liên quan, những
điều vô dụng, những chuyện cổ xoay tròn bên trong truyện cổ - hàng trăm trang
và thế rồi một dòng về chân lí, nhưng điều đó đáng tìm kiếm, nó là kim cương.
Một trăm trang rác rưởi, nhưng thế rồi tới kim cương - nó đáng cho điều đó.
Nếu bạn có thể tìm thấy kim
cương trong Gurdjieff thì đấy sẽ là việc huấn luyện lớn cho bạn. Và thế thì bạn
có thể tìm thấy trong Carlos Castaneda cái gì là đúng và cái gì là không đúng.
Bằng không thì bạn có thể trở thành nạn nhân của hư cấu. Và tôi nghĩ nhiều
người Mĩ đặc biệt đang vẩn vơ ở Mexico đi tìm Don Juan. Ngu xuẩn!
Câu hỏi thứ sáu:
Như Tilopa và Bồ đề đạt ma,
thầy có nghĩ thầy sẽ phải rời bỏ Ấn Độ để tìm người kế tục thích hợp không?
Bạn ngu! Bạn không thể thấy
tôi đã rời khỏi Ấn Độ rồi sao? Tôi không còn ở đây ở Ấn Độ.
Và câu hỏi cuối cùng...
Chinmaya đã hỏi câu hỏi này liên tục trong nhiều ngày, và tôi đã lảng tránh nó.
Nhưng bây giờ là lúc. Anh ấy đã hỏi:
Tất cả các bậc thầy chứng
ngộ có hói đầu không?
Và bây giờ tôi không thể
tránh được nó nữa, bởi vì trong nỗ lực trở nên hói đầu anh ấy đã cạo đầu mình.
Không có mối quan hệ nào
cả, cho nên đừng cố gắng thành hói đầu.
Người hói là rất láu cá, họ
tạo ra tin đồn về chính mình. Một tin đồn họ đã tạo ra trên khắp thế giới là ở
chỗ họ có tiềm năng nhiều dục hơn bất kì ai khác. Tất nhiên người hói không có
hấp dẫn về dục; họ phải tạo ra tin đồn quanh mình. Trên khắp thế giới trong mọi
nước tin đồn đều có rằng người hói nhiều dục hơn, nhiều tiềm năng dục hơn bất
kì ai khác. Đây là một thủ đoạn.
Nhưng bây giờ để tạo ra tin
đồn khác rằng người hói là người duy nhất trở nên chứng ngộ thì sẽ thành quá
nhiều!
Xem tiếp - Quay về Mục lục